"Παγίδεψαν" αντιύλη στο CERN
Άτομα αντιύλης παγίδεψαν για πρώτη φορά επιστήμονες στο CERN της Γενεύης, επίτευγμα που θα επιτρέψει την μέχρι πρότινος ανέφικτη πειραματική διερεύνηση των θεμελιωδών αρχών της Φυσικής. Οι ερευνητές κατόρθωσαν να συγκρατήσουν στη θέση τους 38 άτομα αντι-υδρογόνου για ένα κλάσμα του δεπτερολέπτου το καθένα.
Η δημιουργία σωματιδίων αντιύλης, όπως τα ποζιτρόνια και τα αντιπρωτόνια, είναι κάτι κοινό σήμερα στα εργαστήρια της σωματαδιακής Φυσικής, αλλά η "συναρμολόγησή" τους σε άτομα είναι πολύ πιο περίπλοκη διαδικασία. Ο επόμενος στόχος είναι η δημιουργία μεγαλύτερης ποσότητας και διάρκειας ατόμων αντιύλης, στην προσπάθεια να λυθεί το μεγάλο αυτό αίνιγμα της επιστήμης.
Απο:
avgi.gr
-------------------------------------------------------------------------
Μάρτυρες στη γέννηση μαύρης τρύπας έγιναν για πρώτη φορά οι αστρονόμοι.
Ο υπερκαινοφανής αστέρας που εντόπισε ένας ερασιτέχνης αστρονόμος πριν από 20 χρόνια γέννησε τελικά μια μαύρη τρύπα, η οποία ξεκίνησε την καριέρα της καταπίνοντας νέφη αερίων σε γειτονικό γαλαξία.
«Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε μια μαύρη τρύπα να γεννιέται από ένα κανονικό σουπερνόβα» δήλωσε ο Άβι Λόεμπ του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian, μέλος της διεθνούς ερευνητικής ομάδας που παρακολούθησε τη γέννηση με τηλεσκόπια ακτίνων Χ.
Οι μαύρες τρύπες είναι σημεία στο χωροχρόνο με άπειρη πυκνότητα μάζας -η βαρύτητά τους είναι τόσο μεγάλη που τίποτα, ακόμα και το φως, δεν μπορεί να τις πλησιάσει χωρίς να χαθεί για πάντα μέσα τους.
Τα κοσμικά αυτά τέρατα πιστεύεται ότι μπορούν να προκύψουν από διάφορες διαδικασίες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η μαύρη τρύπα δημιουργήθηκε όταν ένα άστρο με μάζα 20 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου εξάντλησε τα καύσιμά του και κατέρρευσε κάτω από το ίδιο του το βάρος.
Ο βίαιος θάνατος του άστρου, που βρισκόταν στον γαλαξία Μ100, σε απόσταση 50 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, έγινε αντιληπτός το 1979 από έναν δάσκαλο στο Μέριλαντ, και έκτοτε τραβά την προσοχή διαφόρων ερευνητικών ομάδων.
Τρία διαστημικά τηλεσκόπια -το Chandra της NASA, το XMM-Neuton του ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) και το γερμανικό ROSAΤ- κατέγραψαν σταθερές εκπομπές ακτίνων X από την περιοχή της μαύρης τρύπας.
Εξ΄ορισμού, η ακτινοβολία δεν μπορεί να πηγάζει από την ίδια την μαύρη τρύπα. Πηγάζει από υλικό που επιταχύνεται σε ακραίες ταχύτητες και θερμαίνεται καθώς χάνεται για πάντα μέσα της.
Από πού όμως προήλθε το υλικό αυτό; Η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι πρόκειται είτε για τα κατάλοιπα του άστρου που εκτινάχθηκαν στο Διάστημα κατά την έκρηξη του υπερκαινοφανούς, και πέφτουν τώρα πίσω στη μαύρη τρύπα, είτε για υλικό από ένα δεύτερο άστρο που βρισκόταν σε τροχιά γύρω από το πρώτο.
Σε κάθε περίπτωση, η μαύρη τρύπα έχει πολύ υλικό να καταβροχθίσει. Εξετάζοντας την εκπομπή ακτινοβολίας, οι ερευνητές υπολογίζουν ότι στα 20 χρόνια ζωής του το τέρας έχει καταπιεί υλικό με μάζα περίπου όσο της Γης.
«Τρώει όσο μπορεί περισσότερο» σχολίασε ο Νταν Πατνάουντ του Χάρβαρντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Υπάρχει πάντως και μια εναλλακτική εξήγηση για τις παρατηρήσεις, οι οποίες δημοσιεύονται στην επιθεώρηση New Astronomy: Ο θάνατος του άστρου υπάρχει μικρή πιθανότητα να μην γέννησε μια μαύρη τρύπα αλλά ένα πάλσαρ -ένα μαγνητικό, περιστρεφόμενο άστρο νετρονίων που σπρώχνει μακριά του τα σύννεφα αερίου και δημιουργεί έτσι ένα νεφέλωμα.
Ανεξάρτητοι ερευνητές, όπως ο Άλεξ Φιλιπένκο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, συμφώνησαν πάντως ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για μαύρη τρύπα.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press
Απο:
www.in.gr
-------------------------------------------------------------------------
Μίνι «Big Bang» προκάλεσε ο επιταχυντής σωματιδίων στο CERN
Σε νέα φάση πειραμάτων εισήλθε από το Σαββατοκύριακο ο CERN. Οι συγκρούσεις πρωτονίων μέσα στην υπόγεια σήραγγα αντικαταστάθηκαν από συγκρούσεις βαρέων ιόντων μολύβδου, από τις οποίες παράγεται μια παράξενη μορφή της ύλης που υπήρξε λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.
Οι συγκρούσεις ιόντων μολύβδου στη μέγιστη ενέργεια ξεκίνησαν την Κυριακή και θα διαρκέσουν μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου, οπότε το γιγάντιο όργανο θα τεθεί εκτός λειτουργίας για συντήρηση, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας.
Οι συγκρούσεις πρωτονίων που πραγματοποιούνταν μέχρι σήμερα, και θα επαναληφθούν σε επόμενη φάση, αναμένεται μεταξύ άλλων να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν την ύπαρξη του μποζόνιου Χιγκς, ενός υποθετικού σωματιδίου που δίνει στην ύλη τη μάζα της.
Η μετωπική σύγκρουση δημιουργεί θερμοκρασίες 10 τρισεκατομμυρίων βαθμών -ένα εκατομμύριο φορές υψηλότερες από ό,τι στην καρδιά του Ήλιου. Τα ιόντα διαλύονται στα συστατικά τους σωματίδια, κουάρκ και γλουόνια, και σχηματίζουν μια παράξενη μορφή της ύλης που ονομάζεται πλάσμα κουαρκ-γκουονίων. Πρόκειται για τη μορφή στην οποία βρισκόταν όλη η ύλη του Σύμπαντος ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Αυτή η υπέρθερμη ύλη σταδιακά ψύχθηκε και μετατράπηκε σε πρωτόνια, νετρόνια και τα άτομα της ύλης.
Τα εν λόγω πειράματα αναμένεται να φέρουν στο φως νέα στοιχεία και την πυρηνική δύναμη, χάρη στην οποία τα κουάρκ και τα γλουόνια ενώνονται και σχηματίζουν πρωτόνια και νετρόνια, και τα πρωτόνια και τα νετρόνια ενώνονται και σχηματίζουν πυρήνες ατόμων.
Οι χιλιάδες συγκρούσεις μέσα στην υπόγεια σήραγγα του CERN παρακολουθούνται από τον εξειδικευμένο ανιχνευτή ALICΕ και τους ανιχνευτές γενικής χρήσης CMS και ATLAS.
Απο:
www.tvxs.gr
------------------------------------------------------------------------
Γεμάτη νερό και ασήμι η Σελήνη
Η Σελήνη διαθέτει όχι μόνο πολύ περισσότερο νερό απ’ όσο πίστευαν οι επιστήμονες, αλλά επίσης το έδαφός του είναι πλούσιο σε διάφορα στοιχεία, μεταξύ των οποίων υπάρχει ακόμα και άργυρος (ασήμι).
Οι ερευνητές του Κέντρου Ames της NASA υπό τον Άντονι Κολαπρέτε και του πανεπιστημίου Μπράουν των ΗΠΑ υπό τον πλανητικό γεωλόγο Πίτερ Σουλτς, μελέτησαν για λογαριασμό της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας περίπου 155 κιλά από σωματίδια της σεληνιακής σκόνης, που εκτοξεύτηκαν ψηλά όταν, πριν από περίπου από ένα χρόνο, το διαστημικό όχημα LCROSS της NASA έκανε σκοπίμως ελεγχόμενη πρόσκρουση στην επιφάνεια του δορυφόρου με ταχύτητα 9.000 χλμ. την ώρα, σε ένα σκιερό κρατήρα, όπου δεν είχε πέσει το φως του ήλιου επί δισεκατομμύρια χρόνια.
Από τα δεδομένα προέκυψε ότι το έδαφος του φεγγαριού στους πόλους του, εκτός από πολύ παγωμένο νερό, περιλαμβάνει ένα πολύπλοκο μίγμα από ίχνη διαφόρων χημικών στοιχείων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το υδρογόνο (χρήσιμο για μια μελλοντική σεληνιακή βάση και για τη δημιουργία πυραυλικών καυσίμων), ο άργυρος (μάλλον σε μικροσκοπικά σωματίδια και όχι σε μορφή κατάλληλη για εξόρυξη), ο υδράργυρος (η τοξικότητά του μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε μια μελλοντική απόπειρα ανθρώπινης εξερεύνησης του υπεδάφους), η αμμωνία, το υδροξύλιο, το μονοξείδιο και το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το ελεύθερο νάτριο.
Τα ερύματα, που παρουσιάστηκαν στο περιοδικό «Science», έδειξαν ότι σε ένα μόνο κρατήρα της Σελήνης ανακαλύφθηκαν όλα αυτά τα χημικά στοιχεία, ανατρέποντας ουσιαστικά την μέχρι τώρα εικόνα για την γεωλογική και χημική «φτώχεια» της Σελήνης. «Αυτό το μέρος μοιάζει με θησαυροφυλάκιο στοιχείων, γεμάτο συστατικά που έχουν απελευθερωθεί σε όλη τη Σελήνη», δήλωσε ο Σουλτς. Όπως είπε, οι αστροναύτες των αποστολών «Απόλλων», που περπάτησαν στο φεγγάρι πριν από δεκαετίες, είχαν βρει όχι μόνο ίχνη αργύρου αλλά και χρυσού στην πλευρά του δορυφόρου που «βλέπει» μόνιμα τη Γη. Η νέα ανακάλυψη στους πόλους, στη μόνιμα σκοτεινή πλευρά, δείχνει ότι το ασήμι είναι εξαπλωμένο παντού, αν και, όπως επεσήμανε ο Αμερικανός γεωλόγος, «αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να πάμε να το εξορύξουμε».
Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι το 5,6% της συνολικής μάζας υλικών κρατήρα που έγινε η πρόσκρουση, αποτελείται από νερό, ενώ εκτιμούν ότι στους πόλους, κάτω από το μόνιμα παγωμένο επιφανειακό στρώμα, μπορεί να υπάρχουν πολλά δισεκατομμύρια λίτρα νερού, τα οποία θα αποτελέσουν πολύτιμο πόρο για την υποστήριξη μελλοντικών επανδρωμένων αποστολών στη Σελήνη. «Υπάρχουν μέρη στη Σελήνη που είναι πιο υγρά από τη Γη, αυτό είναι ένα σοκ!», επισημαίνουν οι επιστήμονες.
---------------------------------------------------------------------
«Αμφιβολίες» για την ύπαρξη της «δεύτερης Γης»
Αμερικανοί αστρονόμοι, πριν από δύο εβδομάδες, ανακοίνωσαν την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη που μοιάζει πολύ με τη Γη και θα μπορούσε να είναι κατοικήσιμος, μια είδηση που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση διεθνώς. Στη συνάντηση αστρονόμων ειδικών στην αναζήτηση πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Τορίνο της Ιταλίας, Ευρωπαίοι αστρονόμοι υποστηρίζουν πως δεν μπόρεσαν να βρουν κανένα ίχνος του. Παρόλο που έκαναν προσεκτικές παρατηρήσεις στο ίδιο ηλιακό σύστημα γύρω από το άστρο Gliese 581.
Το συγκεκριμένο άστρο-ήλιος απέχει περίπου 20 έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ζυγού.
Μια ομάδα συνεργαζόμενων ερευνητικών ινστιτούτων με επικεφαλής το Αστεροσκοπείο της Γενεύης είχε πρώτο ανακαλύψει προ καιρού τέσσερις πλανήτες σε τροχιά γύρω από αυτό το άστρο, μέσω των αδιόρατων βαρυτικών επιδράσεων που οι περιφορές τους έχουν στην τροχιά του μητρικού ήλιου τους.
Κανείς από αυτούς τους εξωπλανήτες δεν θεωρήθηκε ότι μοιάζει με τη Γη και μπορεί να φιλοξενεί ζωή.
Όμως στις 29 Σεπτεμβρίου, μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών, υπό τον αστρονόμο Στίβεν Βογκτ, του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια - Σάντα Κρουζ, ανακοίνωσε ότι εντόπισε ένα πέμπτο πλανήτη γύρω από το ίδιο άστρο, που ονομάστηκε Gliese 581g.
Αυτός ο εξωπλανήτης υπολογίστηκε ότι έχει μάζα σχεδόν τριπλάσια της Γης, δηλαδή αρκετά μεγάλη για να διατηρήσει ατμόσφαιρα και νερό στην επιφάνειά του, άρα θα μπορούσε να φιλοξενεί και ζωή, γι’ αυτό χαρακτηρίστηκε ως "δεύτερη Γη".
Όμως στη διεθνή συνδιάσκεψη Αστροφυσικής Πλανητικών Συστημάτων του Τορίνο, σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό "Science", ο αστρονόμος Φρανσίσκο Πέπε του αστεροσκοπείου της Γενεύης και Ελβετοί ερευνητές, που είχαν κάνει την αρχική ανακάλυψη του εξωπλανητικού ηλιακού συστήματος, ανέφεραν ότι, παρά τις προσπάθειες τους, δεν μπόρεσαν να βρουν κανένα ίχνος του πέμπτου "γήινου" πλανήτη στη λεγόμενη "κατοικήσιμη ζώνη", δηλαδή σε απόσταση τέτοια από το άστρο, ώστε η τροχιά του εξωπλανήτη να μην είναι ούτε πολύ κοντά σε αυτό, ούτε πολύ μακριά, όπως συμβαίνει περίπου με τη Γη.
Όπως δήλωσε, ωστόσο, ο Φρανσίσκο Πέπε, "κανείς δεν έχει ακόμα την απαιτούμενη ακρίβεια στις παρατηρήσεις του, για να αποδείξει την απουσία ενός τόσο μικρού εξωπλανήτη".
Οι Αμερικανοί αστρονόμοι, προς το παρόν τουλάχιστον, απέφυγαν να σχολιάσουν επισήμως την ευρωπαϊκή "πρόκληση", έως ότου δουν κάποια επιστημονική δημοσίευση, αν και ένας από αυτούς, ο Πολ Μπάτλερ του Ινστιτούτου Επιστημών Κάρνεγκι, παραδέχτηκε ότι πιθανώς θα χρειαστούν και άλλες παρατηρήσεις για να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη του "γήινου" εξωπλανήτη, εκτιμώντας πάντως ότι σε ένα έως δύο χρόνια θα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη του Gliese 581g.
Aπο:www.enet.gr
---------------------------------------------------------------------------------
«Λάϊβ» κίνηση ενός ηλεκτρονίου
Για πρώτη φορά οι επιστήμονες κατάφεραν να παρατηρήσουν σε πραγματικό χρόνο την κίνηση ενός εξωτερικού ηλεκτρονίου ενός ατόμου, με την «παρέμβαση» ενός ισχυρού παλμού λέιζερ.
Στο πείραμα χρησιμοποιήθηκε ένα άτομο του σπάνιου στοιχείου κρυπτόν.
Οι φυσικοί του πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ, του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, καθώς και του γερμανικού Ινστιτούτου Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ, παρακολούθησαν τη μετακίνηση του ηλεκτρονίου από τον παλμό του λέιζερ, μια αστραπιαία διαδικασία που διήρκεσε λιγότερο από τέσσερα εκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου (femtoseconds).
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα παλμό υπεριώδους φωτός με διάρκεια μόλις 150 δισεκατομμυριοστών του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου (attoseconds), προκειμένου να συλλάβουν για πρώτη φορά την κίνηση του ηλεκτρονίου.
Έρευνες αυτού του είδους πάνω στην κίνηση των ηλεκτρονίων αναμένεται να βοηθήσουν τους επιστήμονες να ελέγξουν καλύτερα μια σειρά από διαδικασίες και υλικά, ώστε να βελτιωθούν τα υψηλής ταχύτητας ηλεκτρονικά, όπως οι ημιαγωγοί και οι ηλιακές κυψέλες.
Η εν λόγω έρευνα παράλληλα χρηματοδοτείται από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ λόγω των πιθανών στρατιωτικών εφαρμογών.
Aπο:www.enet.gr